Inhoudsopgave:
- Definitie
- Wat is multipel myeloom?
- Hoe vaak komt multipel myeloom voor?
- Tekenen en symptomen
- Wat zijn de tekenen en symptomen van multipel myeloom?
- Wanneer moet je naar de dokter
- Oorzaak
- Wat veroorzaakt multipel myeloom?
- Risicofactoren
- Wat verhoogt het risico van een persoon om multipel myeloom te ontwikkelen?
- 1. Toenemende leeftijd
- 2. Mannelijk geslacht
- 3. Een bepaald ras
- 4. Blootstelling aan straling
- 5. Familiegeschiedenis
- 6. Overgewicht of obesitas
- 7. Geschiedenis monoklonale gammopathie van onbepaalde betekenis (MGUS)
- 8. Zwak immuunsysteem
- Diagnose en behandeling
- Hoe wordt multipel myeloom gediagnosticeerd?
- 1. Bloedonderzoek
- 2. Urinetest
- 3. Kwantitatieve immunoglobulinetest
- 4. Elektroforese
- 5. Beenmergbiopsie
- 6. beeldvormingstests (CT-scan, MRI of PET-scan)
- Hoe wordt multipel myeloom behandeld?
- 1. Gerichte therapie
- 2. Biologische therapie
- 3. Chemotherapie
- 4. Corticosteroïden
- 5. Beenmergtransplantatie
- 6. Stralingstherapie of radiotherapie
- Thuiszorg
- Wat zijn enkele veranderingen in levensstijl of thuisbehandelingen die kunnen helpen bij de behandeling van multipel myeloom?
Definitie
Wat is multipel myeloom?
Multipel myeloom is een type bloedkanker dat zich ontwikkelt in de plasmacellen van het beenmerg.
Beenmerg is een zacht weefsel dat in verschillende delen van de botholte wordt aangetroffen, waar bloedcellen worden geproduceerd. Plasmacellen in het beenmerg zijn een soort witte bloedcellen die een belangrijke rol spelen in het menselijke immuunsysteem.
Normaal gesproken produceren plasmacellen antilichamen of immunoglobulinen die het lichaam helpen infecties te bestrijden en ziektekiemen te doden. Wanneer ze zich echter tot kanker ontwikkelen, produceren plasmacellen in feite abnormale eiwitten (antilichamen) die monoklonale eiwitten of M-eiwitten worden genoemd.
Dit M-eiwit kan schade aan de nieren, botbeschadiging en een verminderde immuunfunctie veroorzaken, dus het kan niet helpen bij het bestrijden van infecties in het lichaam. Bovendien veroorzaakt de ontwikkeling van myeloomkankercellen ook een verstoring van de productie en functie van rode en witte bloedcellen, wat kan leiden tot bloedarmoede, trombocytopenie en leukopenie.
Myeloomkankercellen verschijnen meestal op de wervelkolom, schedel, bekken, ribben, armen, benen en in het gebied rond de schouders en taille. Deze ziekte treft over het algemeen verschillende delen van het lichaam, daarom wordt deze aandoening vaak multiple genoemd.
Multipel myeloom is een ziekte die niet volledig kan worden genezen. De behandeling is gericht op het beheersen van de ziekte, het verlichten van symptomen en complicaties en het verlengen van het leven van de patiënt. Kankercellen kunnen inactief worden (slapend) voor meerdere jaren, en daarna weer verschenen.
Hoe vaak komt multipel myeloom voor?
Multipel myeloom is een zeldzame vorm van bloedkanker. Slechts ongeveer 10% van de gevallen van bloedkanker vallen onder dit type ziekte. Wat betreft andere soorten bloedkanker die vaker voorkomen, namelijk leukemie en lymfoom (lymfoom).
Deze ziekte staat ook op de 22e plaats in gevallen van kanker die het meest voorkomen in de wereld. Op basis van 2018 Globocan-gegevens doen zich in een jaar tijd maar liefst 159.985 nieuwe gevallen van myeloom in de wereld voor. Ondertussen bedroeg het aantal nieuwe gevallen van myeloom in Indonesië in hetzelfde jaar 2.717 gevallen.
Deze vorm van kanker komt vaker voor bij mannelijke patiënten dan bij vrouwen. Bovendien komt deze ziekte ook vaker voor bij oudere patiënten, met een gemiddelde leeftijd van meer dan 60 jaar.
Multipel myeloom kan worden behandeld door bestaande risicofactoren te herkennen. Voor meer informatie over deze ziekte kunt u een arts raadplegen.
Tekenen en symptomen
Wat zijn de tekenen en symptomen van multipel myeloom?
Tekenen en symptomen van multipel myeloom kunnen variëren. In feite verschijnen de symptomen over het algemeen niet in het begin of in een vroeg stadium.
De symptomen van multipel myeloom die kunnen optreden, zijn echter:
- Botpijn, die vaak wordt gevoeld in de rug, heupen, schouders of ribben.
- Zwakke botten om gemakkelijk te breken (breuk).
- Symptomen van bloedarmoede, zoals vermoeidheid, kortademigheid en zich zwak voelen.
- Frequente infecties of infecties die niet verdwijnen.
- Symptomen van hypercalciëmie (te veel calcium in het bloed), zoals frequente dorst, vaak plassen, obstipatie, verwardheid en frequente sufheid.
- Ongewone blauwe plekken en bloedingen, zoals frequente neusbloedingen, bloedend tandvlees en zware menstruatie.
- Tekenen van nierproblemen zijn onder meer misselijkheid, verlies van eetlust, gewichtsverlies, uitdroging, gebrek aan energie en gezwollen enkels, voeten en handen.
- Zenuwstelselaandoeningen als gevolg van druk op de spinale zenuwen (ruggenmerg compressie), zoals ernstige rugpijn, gevoelloosheid (vooral in de benen en armen), problemen met het beheersen van de blaas of darmen en erectieproblemen.
Sommige van de andere symptomen of tekenen worden hierboven mogelijk niet vermeld. Raadpleeg onmiddellijk uw arts als u zich zorgen maakt over deze symptomen.
Wanneer moet je naar de dokter
De bovenstaande symptomen worden niet altijd veroorzaakt door kanker. U moet echter onmiddellijk een arts raadplegen als u de bovengenoemde symptomen ervaart, vooral als ze continu optreden en niet verdwijnen.
Het lichaam van elke patiënt vertoont tekenen en symptomen die variëren. Raadpleeg altijd een arts om de meest geschikte behandeling te krijgen, afhankelijk van uw gezondheidstoestand.
Oorzaak
Wat veroorzaakt multipel myeloom?
Tot nu toe is de oorzaak van multipel myeloom niet zeker. Deskundigen zijn echter van mening dat myeloom het gevolg is van beschadigde plasmacellen van het beenmerg. Schade treedt op als gevolg van gemuteerd DNA in plasmacellen.
DNA werkt door te instrueren hoe cellen zich moeten vermenigvuldigen en ontwikkelen. Gezonde plasmacellen ontwikkelen zich gewoonlijk in een normaal tempo, sterven vervolgens af en worden vervangen door nieuwe cellen.
De beschadigde plasmacellen zullen echter blijven leven en zich ongecontroleerd ontwikkelen, waardoor een opeenhoping ontstaat en de productie van gezonde cellen wordt verstoord. In tegenstelling tot kankercellen in het algemeen, vormt deze abnormale opeenhoping van cellen echter geen weefsel of tumoren.
Deze beschadigde cellen zullen net als gezonde plasmacellen antistoffen blijven aanmaken. Deze antilichamen werken echter niet zoals gewoonlijk (monoklonaal eiwit of M-eiwit).
In sommige gevallen begint multipel myeloom vanuit een medische aandoening die wordt genoemd monoklonale gammopathie van onbepaalde betekenis (MGUS). Elk jaar ontwikkelt ongeveer één procent van de mensen met MGUS dit type kanker.
Net als myeloom wordt MGUS ook gekenmerkt door de productie van M-proteïne in het bloed. Bij mensen met MGUS zijn de M-eiwitniveaus echter lager en is er geen risico op beschadiging van het lichaam.
Risicofactoren
Wat verhoogt het risico van een persoon om multipel myeloom te ontwikkelen?
Multipel myeloom is een ziekte die iedereen kan treffen. Er zijn echter verschillende factoren die het risico op het ontwikkelen van deze ziekte kunnen verhogen.
Het hebben van een of meer risicofactoren betekent niet dat u deze ziekte zeker zult krijgen. In sommige gevallen hebben mensen met myeloom geen risicofactoren.
De volgende zijn de risicofactoren die deze ziekte veroorzaken:
1. Toenemende leeftijd
Deze ziekte komt vaker voor bij patiënten van 50 of 60 jaar en ouder. De incidentie van deze ziekte bij patiënten jonger dan 40 jaar is erg laag.
2. Mannelijk geslacht
Als u een man bent, is uw kans om deze ziekte te krijgen groter dan die van vrouwen. De oorzaak hiervan is nog niet met zekerheid bekend.
3. Een bepaald ras
Het aantal gevallen van deze ziekte komt twee keer zo vaak voor bij zwarte mensen dan bij blanken.
4. Blootstelling aan straling
Als u lange tijd aan hoge of lage stralingsniveaus bent blootgesteld, zoals werken in een speciale omgeving, is uw risico op het ontwikkelen van deze ziekte groter.
5. Familiegeschiedenis
Als u ouders, broers en zussen, broers en zussen of kinderen heeft die deze ziekte hebben, heeft u twee of drie keer meer kans om de ziekte te krijgen.
6. Overgewicht of obesitas
Overgewicht of obesitas hebben, kan ook het risico op het ontwikkelen van kankercellen in het lichaam verhogen, waaronder myeloom.
7. Geschiedenis monoklonale gammopathie van onbepaalde betekenis (MGUS)
Patiënten met myeloom hebben over het algemeen al een eerdere MGUS-ziekte. Dus als u MGUS heeft, is uw kans om dit type kanker te krijgen groter.
8. Zwak immuunsysteem
Mensen met een verzwakt immuunsysteem als gevolg van behandeling na een orgaantransplantatie hebben een groter risico op het ontwikkelen van myeloom. Bovendien neemt de kans op het krijgen van deze ziekte toe bij mensen met hiv.
Diagnose en behandeling
De beschreven informatie is geen vervanging voor medisch advies. Raadpleeg ALTIJD uw arts.
Hoe wordt multipel myeloom gediagnosticeerd?
In sommige gevallen kan multipel myeloom worden gedetecteerd wanneer u een bloedtest ondergaat voor andere medische aandoeningen. In sommige andere gevallen wordt myeloom echter gedetecteerd op basis van uw symptomen.
In dat geval zal de arts eerst vragen naar de risicofactoren die u mogelijk heeft, uw en uw familiegeschiedenis van de ziekte en hoelang de symptomen aanhouden. Vervolgens wordt u gevraagd om een test te ondergaan. De tests voor het diagnosticeren van multipel myeloom zijn:
1. Bloedonderzoek
Het medische team voert een volledige bloedtellingstest uit (volledig bloedbeeld of CBC) om het gehalte aan witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes in het bloed te bepalen. Bovendien zullen creatinine-, albumine-, calcium- en andere elektrolyteniveaus ook worden gecontroleerd met bloedchemische tests, waaronder niveaus van M-eiwit geproduceerd door myeloomcellen.
2. Urinetest
Urinetesten worden periodiek uitgevoerd om de aanwezigheid van myeloomeiwit te bepalen in urine die via de nieren is verwerkt. Deze test heet urine-eiwit elektroforese (UPEP) en immunofixatie van de urine.
3. Kwantitatieve immunoglobulinetest
Deze test berekent de bloedspiegels van verschillende soorten antilichamen, zoals IgA, IgD, IgE, IgG en IgM. Als een van deze componenten overmatig of te weinig is, is het mogelijk dat kankercellen zich in uw beenmerg ontwikkelen.
4. Elektroforese
Deze procedure is de meest nauwkeurige stap om de aanwezigheid van kanker in uw beenmerg te bepalen. Door middel van deze test kan uw arts afwijkende eiwitten in uw bloed detecteren, zoals M-eiwit.
5. Beenmergbiopsie
Bij deze test zal uw arts met een naald een monster van uw beenmergvloeistof nemen. Vervolgens wordt het beenmergvocht in het laboratorium onderzocht om te zien of er myeloomcellen in zitten.
6. beeldvormingstests (CT-scan, MRI of PET-scan)
De arts zal ook beeldvormende tests van de binnenkant van uw lichaam aanbevelen, vooral van zachte weefsels zoals het beenmerg.
Hoe wordt multipel myeloom behandeld?
In sommige gevallen hebben mensen met deze ziekte geen behandeling nodig, vooral als ze geen symptomen voelen. In deze toestand hoeft u alleen regelmatig bloed- en urinetests te ondergaan om de ontwikkeling van kankercellen te controleren.
De behandeling wordt over het algemeen alleen gegeven als er symptomen optreden. De gegeven behandeling hangt af van de gezondheidstoestand en hoe slecht de kankercellen zich hebben ontwikkeld.
Hieronder volgen veel voorkomende behandelingen voor patiënten met multipel myeloom:
1. Gerichte therapie
Gerichte therapeutische medicijnen richten zich op aandoeningen die ervoor zorgen dat kankercellen overleven. Gerichte therapeutische geneesmiddelen voor myeloom zijn onder meer bortezomib (Velcade), carfilzomib (Kyprolis) en ixazomib (Ninlaro).
2. Biologische therapie
Medicijnen voor biologische therapie stimuleren het immuunsysteem van het lichaam om myeloomcellen te doden. Bij dit type behandeling zal de arts medicijnen verstrekken, zoals thalidomide (Thalomid), lenalidomide (Revlimid) en pomalidomide (Pomalyst).
3. Chemotherapie
Chemotherapie medicijnen kunnen snelgroeiende kankercellen doden, inclusief myeloomcellen. Geneesmiddelen worden meestal via de mond of via injectie toegediend. Deze behandeling wordt vaak gedaan vóór een beenmergtransplantatie.
4. Corticosteroïden
Corticosteroïden, zoals prednison en dexamethason, kunnen het lichaam helpen ontstekingen of ontstekingen te bestrijden. Dit kan het immuunsysteem van het lichaam activeren om myeloomcellen te bestrijden.
5. Beenmergtransplantatie
Er wordt een chirurgische ingreep uitgevoerd om het beschadigde beenmerg te vervangen door nieuw beenmerg.
6. Stralingstherapie of radiotherapie
Deze procedure maakt gebruik van hoog vermogen licht, zoals röntgenstralen en protonen, om myeloomcellen in het lichaam te doden.
Afhankelijk van uw toestand kan uw arts andere medicijnen en medicijnen geven. Raadpleeg altijd uw arts voor het juiste type behandeling.
Thuiszorg
Wat zijn enkele veranderingen in levensstijl of thuisbehandelingen die kunnen helpen bij de behandeling van multipel myeloom?
De onderstaande levensstijl- en huismiddeltjes kunnen helpen bij de behandeling van multipel myeloom:
- De aandoening kennen, omgaan met symptomen en bijwerkingen van de behandeling.
- Zoek steun bij familie, vrienden en collega's.
- Neem de tijd om voldoende te rusten.
- Een gezond dieet volgen en voldoende bewegen. Als u problemen heeft met eten, probeer dan uw maaltijden in kleinere, frequentere porties te verdelen.
- Vermijd overmatige inspanning. Als u tijdens de behandeling nog naar uw werk of school moet, moet u uw mogelijkheden met deze aandoening bespreken.
Als u vragen heeft, raadpleeg dan uw arts om de beste oplossing voor u beter te begrijpen.